پرسش :

چرا باید مقلد از یک مرجع تقلید کند، در حالی که تمام مراجع اعلم هستند ومی توان در مسایل شرعی به آنها رجوع کرد؟


پاسخ :
از نظر علمای شیعه هر گاه از بین مجتهدین یک نفر در همه ابواب و موضوعات فقهی اعلم باشد، تقلید از او در همه آن ابواب و موضوعات لازم است. اگر از بین مجتهدین یک مجتهد در یک باب و مجتهد دیگری در باب دیگری اعلم باشد تقلید از هر دوی آنها در آن بابی که اعلم می باشند لازم است که به آن (تجزی در اعلمیت) یا (تجزی در تقلید) می گویند.
 
تذکر 1: تقلید از مجتهد اعلم - چه به صورت مطلق و چه به صورت تجزی - به فتوای بعضی از مراجع واجب و به فتوای بعضی احتیاط واجب است، که هر کس باید به رساله عملیه مرجع خود رجوع کند. ثانیا: اگر دو مجتهد از نظر قدرت استنباط مساوی باشند ولی نسبت به مجتهدین دیگر اعلم باشند، تقلید از هر یک از آن ها جایز است و مردم در تقلید ازهریک از آن دو مخیرند.
 
تذکر 2: بعضی از مراجع تخییر مقلد از دو مجتهد مساوی را تخییر ابتدایی می دانند؛ یعنی در ابتدا مقلد می تواند از یکی از آن دو تقلید کند،ولی بعد از تقلید از یکی دیگر نمی تواند به مجتهد مساوی دیگر رجوع کند. بعضی دیگر از مراجع، این تخییر را استمراری می دانند؛ یعنی مقلد همیشه مختار است که از هر یک از آن دو تقلید کند به هر حال مقلد باید در این زمینه به رساله عملیه مرجع فعلی خود رجوع کند. و اعلم به معنی داناترین، از بین مجتهدین است و نمی شود که همه اعلم باشند.

منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی